Τον Φεβρουάριο του 313 μ.Χ., στα Μεδιόλανα, όπου γίνεται ο γάμος του Λικινίου με την Κωνσταντία, αδελφή του Μεγάλου Κωνσταντίνου, επέρχεται μια ιστορική συμφωνία μεταξύ των δύο ανδρών που καθιερώνει την αρχή της ανεξιθρησκείας, με κύριο στόχο την κατοχύρωση και αναγνώριση της θρησκευτικής ελευθερίας για τον Χριστιανισμό. Η θέσπιση της ανεξιθρησκείας είχε θετικές συνέπειες για τους Χριστιανούς.
«Μέχρι της εποχής του Μεγάλου Κωνσταντίνου, η ιστορία του κόσμου, του προ Χριστού “παλαιού Ισραήλ”, αλλά και μετά την θεανθρωπίνην ένσαρκον παρουσίαν του “καινού Ισραήλ”, και η ελευθέρα έκφρασις της συνειδητής πίστεως του ανθρώπου ήτο πλήρης διώξεων και διωγμών μέχρι μαρτυρίου αίματος υπέρ της αληθείας…Οι Αυτοκράτορες Κωνσταντίνος ο Μέγας, της Ανατολής, και Λικίνιος, της Δύσεως, παρεδέχθησαν μετά τρεις αιώνας σκληροτάτων διωγμών κατά των Χριστιανών, ότι η θρησκευτική μισαλλοδοξία και οι συνεχείς διωγμοί κατ’ αυτών εις ουδέν ωφέλησαν την Αυτοκρατορίαν.
Απεφασίσθη δε υπ’ αυτών όπως επιτραπή εις τους Χριστιανούς η ελευθέρα άσκησις της πίστεως και της υπ’ αυτών λατρείας του Θεού. Την βούλησιν του Μεγάλου Κωνσταντίνου, “λογισαμένου το έντεχνον του διαβολικού πολέμου” απεικονίζει το περιεχόμενον του πάντοτε συγχρόνου τούτου Διατάγματος των Μεδιολάνων του έτους 313 μ.Χ., το οποίον απετέλεσε την βάσιν της μετά πολλούς αιώνας αναγνωρισθείσης παγκοσμίως ελευθερίας της θρησκευτικής συνειδήσεως» (1).
Οι αποφάσεις των Μεδιολάνων κατοχύρωσαν:
- τη γενική αρχή της ανεξιθρησκείας,
- την ένταξη και του Χριστιανισμού στην αρχή της θρησκευτικής ελευθερίας,
- την ελευθερία της συνειδήσεως των Ρωμαίων για την επιλογή της οποιασδήποτε θρησκευτικής πίστης και ειδικότερα της χριστιανικής,
- την άμεση επιστροφή των απαλλοτριωθέντων, δημευθέντων ή δωρηθέντων λατρευτικών κέντρων των Χριστιανών χωρίς οποιαδήποτε αποζημίωση,
- την επιστροφή στους Χριστιανούς κάθε άλλης εκκλησιαστικής ιδιοκτησίας επίσης χωρίς οποιαδήποτε αποζημίωση (2).
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ