Το ιερό Προσκύνημα της Αγίας Βαρβάρας, στην περιοχή του Αιγάλεω, στον ομώνυμο Δήμο της Αττικής ο οποίος έλαβε την ονομασία του από το Ι. Προσκύνημα, από τις 20 Απριλίου 1949, βάσει του υπ΄ αριθ. 957 Α.Ν., υπάγεται στην κατοχή, κυριότητα και διοίκηση της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος. Τα έσοδα του ιερού Προσκυνήματος διατίθενται πάντοτε για ιεραποστολικούς και κοινωνικούς σκοπούς.
Ο Ναός, στη σημερινή του μορφή, κτίσθηκε το 1904 και είναι ρυθμού τρίκλιτης βασιλικής. Δεν υπάρχουν ιστορικές πληροφορίες για την χρονολογία ανεγέρσεως του πρώτου Ναού. Λέγεται, ότι είναι λείψανο παλαιάς Μονής που διαλύθηκε και καταστράφηκε. Το μόνο αυθεντικό ιστορικό στοιχείο που διαθέτουμε για την πρότερη ύπαρξη Ναού είναι το έτος 1774, όπως αναγράφεται καθαρά στην τοιχογραφία της Αγίας Βαρβάρας στο ιερό Βήμα. Συνεπώς, η ύπαρξη Ναού στον χώρο αυτό χρονολογείται πριν το έτος 1774. Κατά την προφορική μάλιστα παράδοση ο Ναός οικοδομήθηκε προ χιλίων και πλέον ετών, φέρεται δηλαδή να είναι σύγχρονος της περίφημης γειτονικής Μονής του Δαφνίου.
Το μεσαίο κλίτος τιμάται στο όνομα της Αγίας Βαρβάρας, το δεξιό είναι καθιερωμένο στο όνομα του Αγίου Φανουρίου του Νεοφανούς, το δε αριστερό στης Αγίας Μαύρας: Το Άγιο Βήμα του Ναού ονομάζεται και «Εύρεσις», επειδή είναι και ο τόπος όπου βρέθηκε η θαυματουργή εικόνα της Αγίας Βαρβάρας.
Η ΕΥΡΕΣΗ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΕΙΚΟΝΟΣ
Πριν 100 περίπου χρόνια κάποιος βοσκός χρησιμοποιούσε τον μικρό Ναό σαν στάβλο προβάτων. Μια νύχτα είδε στον ύπνο του μια νέα που του είπε: «Ο τόπος αυτός που σταυλίζεις τα πρόβατά σου είναι δικός μου και να σταματήσεις να τον βεβηλώνεις». Ο βοσκός δεν έδωσε σημασία και αδιαφόρησε. Τις επόμενες μέρες άρχισε να χάνει από ένα πρόβατο κάθε μέρα. Η νέα παρουσιάζεται και πάλι στο βοσκό, στον ύπνο του, και του λέει: «Αύριο, δυό άτομα που θα έλθουν στον τόπο αυτό, να τα συναντήσεις και να τα καλέσεις για να σκάψουν στο δεξιό μέρος προς την είσοδο».
Πράγματι την επόμενη μέρα δυό γυναίκες από τον Πειραιά, η Μαριγώ Κούλα και η Αγγελική Κ. Τσαμπάτζη, ξεκίνησαν να πάνε στον τόπο εκείνο για να μαζέψουν χόρτα. Σ” αυτές τις γυναίκες ήταν φυλαγμένη η μεγάλη ευλογία να βρουν την σημερινή, περίφημη, παλαιοτάτη και θαυματουργή εικόνα της Αγίας Βαρβάρας, διαστάσεων 37Χ26 εκατ., που μέχρι σήμερα φυλλάσσεται στο Προσκύνημα και αποτελεί ιερό κειμήλιο και καύχημα των χριστιανών. Το γεγονός αυτό διαδόθηκε στο πανελλήνιο και από τότε μέχρι σήμερα καθημερινά σπεύδουν στη χάρη της Αγίας οι πιστοί για να προσευχηθούν και να ζητήσουν τις πρεσβείες και την μεσιτεία της.
Σήμερα στο ιερό Προσκύνημα σώζονται -στην εύρεση- τοιχογραφίες και -στον κυρίως ναό- αγιογραφίες του μεγάλου αγιογράφου Φώτη Κόντογλου, που έχουν συντηρηθεί.